English
Trong bối cảnh Việt Nam nỗ lực gỡ “thẻ vàng” IUU và hội nhập sâu vào thị trường thủy sản quốc tế, thiết bị giám sát hành trình (VMS) đã trở thành nghĩa vụ pháp lý bắt buộc với tàu cá từ 15 mét trở lên. VMS giúp cơ quan quản lý theo dõi hải trình, truy xuất nguồn gốc hải sản. Ngăn chặn khai thác trái phép. Đồng thời đảm bảo an toàn hàng hải và bảo vệ quyền lợi ngư dân.
1. Giám sát hành trình – Căn cứ pháp lý rõ ràng, thực thi nghiêm ngặt
Luật Thủy sản 2017, Nghị định 26/2019/NĐ-CP cùng các thông tư hướng dẫn đã quy định rõ: mọi tàu cá có chiều dài lớn nhất từ 15 mét trở lên đều phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình đạt chuẩn do Tổng cục Thủy sản phê duyệt hợp quy. Đây không chỉ là điều kiện kỹ thuật mà còn là yêu cầu bắt buộc để tàu được phép hoạt động khai thác.
Theo quy định:
- Thiết bị phải hoạt động liên tục 24/7 trong suốt thời gian tàu khai thác.
- Dữ liệu về vị trí, hướng đi, tốc độ… phải được truyền định kỳ về cơ quan quản lý thủy sản.
- Việc tắt thiết bị, ngắt tín hiệu, tháo gỡ hoặc làm sai lệch dữ liệu là hành vi vi phạm pháp luật.
Những yêu cầu này nhằm phục vụ quản lý nghề cá minh bạch. Đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về truy xuất nguồn gốc hải sản. Điều kiện bắt buộc để duy trì các thị trường xuất khẩu lớn như EU, Mỹ hay Nhật Bản.
2. Rủi ro pháp lý và kinh tế khi không tuân thủ quy định VMS
Không lắp đặt hoặc sử dụng thiết bị giám sát hành trình không đạt chuẩn đồng nghĩa với việc chủ tàu tự đặt mình vào thế rủi ro cao. Mức xử phạt hành chính có thể từ 10 – 100 triệu đồng theo Nghị định 42/2019/NĐ-CP. Ngoài phạt tiền, cơ quan chức năng còn có thể tước giấy phép khai thác. Buộc tàu nằm bờ, gây gián đoạn sản xuất.
Nghiêm trọng hơn, việc thiếu dữ liệu VMS hợp lệ khiến sản lượng hải sản không được chứng nhận hợp pháp (IUU), đồng nghĩa với:
- Không thể xuất khẩu sang các thị trường lớn.
- Nguy cơ bị trả hàng hoặc tiêu hủy tại cảng nhập khẩu.
- Bị từ chối cập cảng hoặc bán sản phẩm tại một số cảng cá trong nước.
Ngoài ra, VMS còn là bằng chứng pháp lý khi xảy ra sự cố. Nếu thiếu dữ liệu, bảo hiểm có thể từ chối chi trả. Khiến chủ tàu phải tự gánh toàn bộ tổn thất. Với các vi phạm nghiêm trọng như khai thác trái phép ở vùng biển nước ngoài, chủ tàu và thuyền trưởng thậm chí có thể bị xử lý hình sự.
3. Lợi ích thực tiễn vượt ra ngoài phạm vi pháp luật
Nhiều chủ tàu ban đầu lắp thiết bị chỉ để “đối phó” với quy định, nhưng khi sử dụng mới thấy giá trị thực tế của nó. Trước hết, VMS giúp đảm bảo an toàn hàng hải: khi gặp sự cố, chỉ cần một thao tác gửi tín hiệu SOS, vị trí tàu sẽ lập tức được chuyển tới trung tâm cứu hộ, giúp rút ngắn thời gian ứng cứu.
Thiết bị cũng giúp quản lý hải trình hiệu quả. Chủ tàu có thể theo dõi lộ trình, điều chỉnh phương án khai thác, tối ưu nhiên liệu và thời gian hoạt động. Dữ liệu từ VMS còn là bằng chứng minh bạch trong các vụ tranh chấp. Giúp bảo vệ quyền lợi chính đáng của ngư dân và nâng cao uy tín với đối tác mua hàng.
Về dài hạn, giám sát hành trình góp phần quản lý khai thác bền vững. Tránh cạn kiệt nguồn lợi thủy sản. Đồng thời đáp ứng yêu cầu chống khai thác IUU. Đây là yếu tố then chốt để giữ và mở rộng thị trường xuất khẩu.
4. Lời khuyên dành cho chủ tàu – Chủ động để không bị động
Trong bối cảnh các quy định IUU được áp dụng ngày càng chặt chẽ. Việc chủ động lắp đặt thiết bị giám sát hành trình hợp chuẩn không chỉ là nghĩa vụ pháp lý. Mà còn là chiến lược bảo vệ chính mình trước những rủi ro tiềm ẩn. Nhiều trường hợp tàu cá bị đình chỉ, sản lượng không được công nhận. Hoặc mất hợp đồng xuất khẩu chỉ vì vi phạm liên quan đến VMS. Do đó, chủ tàu cần ưu tiên lựa chọn thiết bị đạt chứng nhận hợp quy. Đáp ứng đầy đủ yêu cầu truyền dữ liệu 24/7, kể cả ở vùng biển xa bờ.
Ngoài ra, một số lưu ý quan trọng gồm:
- Ưu tiên thiết bị tích hợp liên lạc vệ tinh để duy trì kết nối liên tục ở mọi vùng biển.
- Bảo trì và kiểm tra định kỳ nhằm tránh tình trạng mất tín hiệu hoặc gián đoạn truyền dữ liệu.
- Lưu trữ giấy tờ hợp quy và hồ sơ lắp đặt để xuất trình khi cơ quan chức năng kiểm tra.
Việc chủ động đầu tư và quản lý thiết bị ngay từ đầu sẽ giúp ngư dân yên tâm sản xuất, tránh rủi ro pháp lý. Bảo vệ quyền lợi chính đáng và nâng cao uy tín thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.
5. Seacom – Giải pháp VMS hợp chuẩn, đồng hành cùng ngư dân
Khi lựa chọn thiết bị giám sát hành trình, yếu tố quan trọng nhất là sự hợp chuẩn theo quy định của Tổng cục Thủy sản. Khả năng truyền dữ liệu ổn định 24/7. Và độ bền trong môi trường biển khắc nghiệt. Trong số các công ty cung cấp VMS, Seacom tự hào được nhiều chủ tàu tin dùng bởi đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn pháp lý. Đồng thời tích hợp công nghệ liên lạc vệ tinh tiên tiến. Điều này giúp tín hiệu luôn ổn định, ngay cả ở vùng biển xa bờ nơi sóng di động không phủ sóng.
Không chỉ truyền dữ liệu hành trình về hệ thống quản lý, VMS của Seacom còn có:
- Chức năng SOS khẩn cấp, cho phép thuyền viên gửi tín hiệu cầu cứu tức thì khi gặp sự cố.
- Khả năng lưu trữ và tự động phục hồi dữ liệu khi đi qua vùng mất sóng.
- Thiết kế chống nước, chống muối biển đạt chuẩn IP66/IP67, đảm bảo độ bền lâu dài.
Với hệ thống hỗ trợ đồng bộ từ tư vấn, lắp đặt, hướng dẫn sử dụng cho đến bảo hành. Seacom cam kết thiết bị VMS không chỉ hợp chuẩn, mà còn là “người bạn đồng hành” của ngư dân. Giúp mỗi chuyến biển an toàn, đúng luật và hiệu quả hơn.
Liên hệ ngay để được tư vấn và hỗ trợ thông tin về VMS
